Masa Hadapan & Perkembangan AI Di Malaysia: Satu Analisis

Kecerdasan Buatan (AI) telah muncul sebagai antara teknologi terpenting dalam era Revolusi Industri Keempat (IR 4.0), yang menjanjikan transformasi menyeluruh terhadap cara manusia bekerja, berfikir, dan berinteraksi. Malaysia tidak ketinggalan dalam menyahut cabaran dan peluang yang ditawarkan AI, seiring dengan matlamat negara untuk menjadi hab teknologi digital serantau. Artikel ini akan mengupas secara terperinci perkembangan semasa AI di Malaysia, pelaburan yang telah dan akan dibuat, kegunaan utama dalam kalangan rakyat, potensi masa depan, serta cabaran dan impak sosial yang berkaitan.

𝟭. 𝗟𝗮𝗻𝗱𝘀𝗸𝗮𝗽 𝗦𝗲𝗺𝗮𝘀𝗮 𝗧𝗲𝗸𝗻𝗼𝗹𝗼𝗴𝗶 𝗔𝗜 𝗱𝗶 𝗠𝗮𝗹𝗮𝘆𝘀𝗶𝗮

Malaysia telah mengambil pelbagai langkah strategik untuk membangunkan ekosistem AI. Penubuhan Pejabat Kecerdasan Buatan Kebangsaan (NAIO) pada tahun 2024 adalah manifestasi komitmen kerajaan untuk menyelaras dasar, regulasi dan pembangunan infrastruktur AI. NAIO bertanggungjawab membentuk rangka kerja kebangsaan AI, termasuk garis panduan etika, model pembangunan tenaga kerja serta pelaburan strategik.

Peningkatan pelaburan oleh syarikat teknologi global menjadi indikator positif terhadap potensi AI di Malaysia. Microsoft mengumumkan pelaburan berjumlah US$2.2 bilion bagi pembangunan pusat data dan latihan AI tempatan. Google turut melabur US$2 bilion untuk membina pusat data pertama mereka di Malaysia, manakala Oracle merancang pelaburan US$6.5 bilion dalam penyelesaian awan. YTL Power pula bekerjasama dengan NVIDIA dalam projek superkomputer AI bernilai US$4.3 bilion di Johor. Jumlah keseluruhan pelaburan AI dan infrastruktur digital di Malaysia kini melebihi US$16.9 bilion (RM70.3 bilion).

𝟐. 𝐀𝐩𝐥𝐢𝐤𝐚𝐬𝐢 𝐀𝐈 𝐏𝐨𝐩𝐮𝐥𝐚𝐫 𝐝𝐚𝐧 𝐊𝐞𝐠𝐮𝐧𝐚𝐚𝐧 𝐇𝐚𝐫𝐢𝐚𝐧 𝐑𝐚𝐤𝐲𝐚𝐭

Rakyat Malaysia kini semakin terdedah kepada teknologi AI melalui pelbagai aplikasi dalam kehidupan harian. Antara yang paling popular ialah ChatGPT yang digunakan secara meluas untuk penulisan, penterjemahan, dan penyelidikan. Dalam sektor perbankan, Maybank dan CIMB menggunakan chatbot AI untuk khidmat pelanggan tanpa henti. Platform semakan fakta seperti AIFA pula membantu menangani penyebaran maklumat palsu.

Dalam sektor pendidikan, AI dimanfaatkan untuk pembelajaran diperibadikan melalui aplikasi seperti Google Classroom dan sistem analitik pelajar. Sementara itu, dalam kesihatan, teknologi AI digunakan untuk membantu diagnosis awal penyakit seperti kanser dan penyakit jantung dengan lebih tepat dan pantas.

𝟑. 𝐏𝐨𝐭𝐞𝐧𝐬𝐢 𝐌𝐚𝐬𝐚 𝐇𝐚𝐝𝐚𝐩𝐚𝐧 𝐀𝐈 𝐝𝐢 𝐌𝐚𝐥𝐚𝐲𝐬𝐢𝐚

Malaysia bercita-cita untuk menjadi hab AI serantau menjelang 2030. Dengan infrastruktur data yang kian membesar dan pelaburan yang agresif, negara ini berada dalam posisi strategik untuk memimpin bidang ini di Asia Tenggara. Pelan Strategik AI Kebangsaan termasuk program AI untuk Rakyat bertujuan melatih lebih sejuta rakyat Malaysia dalam bidang asas AI menjelang 2026.

AI akan memainkan peranan besar dalam pertumbuhan ekonomi negara. Kajian PricewaterhouseCoopers (PwC) menganggarkan bahawa AI boleh menyumbang sehingga RM115 bilion kepada KDNK Malaysia menjelang 2030. Ini termasuk peluang dalam bidang automasi, robotik industri, pertanian pintar, analitik kesihatan, pendidikan, dan keselamatan awam.

𝟒. 𝐊𝐞𝐮𝐩𝐚𝐲𝐚𝐚𝐧 𝐀𝐈 𝐝𝐚𝐥𝐚𝐦 𝐒𝐞𝐤𝐭𝐨𝐫 𝐀𝐰𝐚𝐦 𝐝𝐚𝐧 𝐒𝐰𝐚𝐬𝐭𝐚

Sektor awam mula memperkenalkan pelbagai inisiatif berasaskan AI untuk meningkatkan kecekapan pentadbiran dan ketelusan perkhidmatan. Sebagai contoh, sistem e-Tanah dan MyGovCloud menggunakan AI untuk menganalisis data besar dan mempercepatkan proses birokrasi. Di Sarawak, sistem AI.LEGACY digunakan untuk mengukur impak ekonomi dan sosial daripada acara perniagaan dan pelancongan.

Sektor swasta pula memanfaatkan AI dalam bidang pemasaran digital, pengurusan inventori, automasi perkilangan dan sistem ramalan jualan. Banyak perusahaan kecil dan sederhana (PKS) mula menggunakan AI melalui platform seperti Shopify, Lazada dan TikTok Shop untuk mengurus perniagaan dengan lebih cekap dan bersasar.

𝟓. 𝐌𝐚𝐧𝐟𝐚𝐚𝐭 𝐒𝐨𝐬𝐢𝐚𝐥 𝐝𝐚𝐧 𝐄𝐤𝐨𝐧𝐨𝐦𝐢 𝐀𝐈

Antara manfaat utama AI kepada Malaysia ialah peningkatan kecekapan operasi, pengurangan kos, dan penambahbaikan kualiti hidup rakyat. AI membantu dalam:

– Menambah baik sistem pendidikan dengan pembelajaran diperibadikan.
– Menyokong sektor kesihatan melalui diagnosis pantas dan sistem pemantauan penyakit.
– Menambah kecekapan sistem pengangkutan melalui bandar pintar.
– Membantu kerajaan melaksanakan dasar berdasarkan data dan ramalan masa nyata.

AI juga berpotensi membantu golongan OKU dan warga emas melalui teknologi bantu seperti pengecaman suara, rumah pintar dan robot penjagaan.

𝟔. 𝐂𝐚𝐛𝐚𝐫𝐚𝐧 𝐔𝐭𝐚𝐦𝐚 𝐝𝐚𝐥𝐚𝐦 𝐏𝐞𝐦𝐛𝐚𝐧𝐠𝐮𝐧𝐚𝐧 𝐀𝐈

Walaupun potensi AI sangat besar, terdapat beberapa cabaran yang perlu diberi perhatian:

– Kekurangan tenaga kerja mahir dalam bidang AI dan sains data.
– Isu etika, ketelusan dan bias algoritma yang boleh menyebabkan diskriminasi.
– Kebimbangan terhadap privasi data peribadi dan keselamatan siber.
– Ketidaksamarataan akses teknologi antara kawasan bandar dan luar bandar.

Pembangunan dasar etika AI yang inklusif serta pelaburan dalam pendidikan vokasional dan teknikal amat diperlukan untuk memastikan tiada kelompok yang tertinggal.

𝟕. 𝐀𝐈 𝐝𝐚𝐧 𝐌𝐚𝐬𝐚 𝐃𝐞𝐩𝐚𝐧 𝐏𝐞𝐤𝐞𝐫𝐣𝐚𝐚𝐧

Menurut laporan Forum Ekonomi Dunia, AI dan automasi akan menyebabkan kehilangan kira-kira 85 juta pekerjaan secara global menjelang 2025, tetapi dalam masa sama akan mewujudkan 97 juta pekerjaan baharu. Malaysia juga dijangka berdepan transformasi besar dalam struktur pasaran kerja.

Pekerjaan berasaskan kemahiran rendah dan rutin akan semakin terancam, manakala permintaan terhadap pekerjaan berasaskan kreativiti, analitik, dan teknologi akan meningkat. Oleh itu, reskilling dan upskilling menjadi keperluan mendesak. Program seperti MyDigitalWorkforce dan AI Talent Roadmap adalah antara langkah yang sedang diambil kerajaan.

𝟴. 𝗞𝗲𝘀𝗶𝗺𝗽𝘂𝗹𝗮𝗻

AI adalah peluang dan cabaran terbesar abad ke-21. Malaysia telah menunjukkan komitmen tinggi dalam membina ekosistem AI yang mapan dan inklusif. Pelaburan besar-besaran, pelaksanaan dasar strategik dan sokongan sektor swasta memberi isyarat jelas bahawa AI bakal menjadi pemacu utama ekonomi masa depan Malaysia.

Namun, usaha ini perlu disokong dengan pelaburan dalam modal insan, peraturan yang progresif, dan pendekatan menyeluruh yang menitikberatkan aspek etika, keselamatan dan keseimbangan sosial. Dengan strategi yang betul, Malaysia bukan sahaja mampu bersaing dalam arus AI global, malah berpotensi menjadi peneraju serantau dalam era digital yang berteraskan kecerdasan buatan.

𝗗𝗮𝘁𝘂𝗸 𝗗𝗿. 𝗔𝗹𝗲𝘅𝗮𝗻𝗱𝗲𝗿 𝗡𝗼𝗼𝗿
𝗦𝗵𝗮𝗵 𝗔𝗹𝗮𝗺
𝟮𝟱 𝗠𝗲𝗶 𝟮𝟬𝟮𝟱